Jeśli jesteś wielbicielem pięknej przyrody, dzikich północnych krajobrazów, niestandardowych dźwięków, festiwali na świeżym powietrzu i dobrej zabawy – Umeå to miasto, które koniecznie powinieneś odwiedzić. Tym bardziej że zostało wyróżnione – wraz z łotewską Rygą – tytułem Europejskiej Stolicy Kultury na rok 2014.

Umeå to największe i najbardziej zaludnione miasto w północnej Szwecji, zamieszkane głównie przez młodych ludzi. Dla jasności: przeciętny wiek tutejszego mieszkańca to 38 lat i jest to jeden z najniższych wskaźników w Szwecji! Niewątpliwie wskaźnik ten jest w dużej mierze zależny od liczby tutejszych studentów – na Uniwersytecie Umeå uczy się ponad 37 tys. studentów z różnych stron świata. Tę kipiącą młodość i mieszankę kulturową doskonale widać na ulicach, w pubach, kawiarniach i sklepach, nastawionych na młodych, a także ofercie kulturalnej skierowanej wyraźnie do młodego odbiorcy.

Będąc w Umeå, dzień zacznijmy w centrum miasta. Poczujmy rześkie północne powietrze, napijmy się kawy i zjedzmy typowe szwedzkie śniadanie – na talerzu nie powinno zabraknąć świeżego pieczywa, białego i żółtego sera oraz plastrów łososia. Żeby znaleźć dogodną kawiarnię, wystarczy przejść się wokół Rådhustorget (Plac Ratuszowy), który znajduje się w samym środku miasta. Delektując się smakami, szybko odkryjemy, że wskaźniki nie kłamią. Młode społeczeństwo Umeå to jeden z najważniejszych powodów, dla którego miasto tak pieczołowicie stawia na rozwój oferty kulturalnej. To właśnie tutaj odbywa się największy szwedzki festiwal muzyczny Umeå Open (marzec), ściągający gwiazdy międzynarodowej sławy, a także znane w całej Skandynawii festiwale: m.in. Kulturnatta (maj), Międzynarodowy Festiwal Filmu (wrzesień), czy Międzynarodowy Festiwal Jazzowy (październik). Jeśli mamy możliwość odwiedzenia miasta właśnie w czasie organizowanych festiwali – nie będziemy zawiedzeni!

Po sycącym śniadaniu na pewno warto ruszyć w miasto i skorzystać z interesujących propozycji  muzealnych. Na sam początek proponujemy coś dla każdego pasjonata historii i antropologii, czyli Muzeum Gammlia i Västerbottens. Odkryjemy tam ciekawe wystawy tematyczne, w tym wątki z historii Saamów – jednego z pierwszych tubylczych ludów Europy, dowiemy się także sporo na temat hodowli reniferów.[box type=”shadow” align=”alignright” width=”210px” ] Umeå nazywane jest często Miastem Brzóz. Nazwa ta sięga korzeniami wielkiej tragedii – gigantycznego pożaru w 1888 r., który prawie doszczętnie spustoszył większą część miasta. Kiedy Umeå budowano od nowa, utworzono szerokie aleje służące za ochronę przeciwpożarową i wzdłuż nich posadzono brzozy, które powstrzymywałyby ogień od przenoszenia się z domu na dom.  Dziś w centrum Umeå  rośnie 3000 brzóz! To właśnie tu uda nam się zobaczyć …. najstarszą nartę świata! Warto także zatrzymać się w Skulpturparken, czyli Parku Rzeźby, który uważany jest za jeden z najwspanialszych obiektów tego typu. Od 1994 roku, kiedy park powstał,  swoje wystawy miało tu już ponad 150 artystów z całej Europy. Obecnie miasto zakupiło 26 prac, które można oglądać w parku podczas stałej wystawy. Skulpturparken został zaprojektowany przez znanego szwedzkiego artystę Ulfa Nordfjella. Gdy zmęczy nas zgiełk miasta, zasiądźmy na trawie i popodziwiajmy sztukę.  Skultpturparken jest otwarty przez cały rok siedem dni w tygodniu.

Niewątpliwie właśnie ten młodzieżowy i bogaty kulturalnie repertuar spowodował, że Umeå zdobyła w 2008 roku tytuł „Gmina Młodych”. W tym roku została doceniona także przez Unię Europejską, która nadała jej tytuł Europejskiej Stolicy Kultury na rok 2014.

„Ciekawość i pasja”

– pod takim hasłem miastoobecnie przygotowuje się do tej roli, a przygotowania idą pełną parą. Całoroczny program imprez podzielono na osiem pór roku, zgodnie z tradycją kalendarza Saamów, rdzennych mieszkańców Skandynawii.To właśnie dziedzictwo kultury Saamów i ich problemy jako mniejszości etnicznejbędą jednym z punktów, na które organizatorzy planują zwrócić szczególną uwagę.

W programie znajdzie się aż 160 imprez, w tym teatralnych, filmowych, muzycznych, tanecznych, literackich, sportowych. Inauguracja roku stolicy kultury odbędzie się 31 stycznia 2014 r. na zamarzniętej rzece Ume, która uchodzi do Morza Bałtyckiego. Podczas otwarcia zostaną wypuszczone tysiące reniferów, a scenę oświetli sztuczna zorza polarna. Impreza trwać będzie przez trzy dni. Warto śledzić to, co przygotowuje Umeå i zarezerwować sobie czas na wizytę w tym mieście właśnie w czasie inauguracji.

-> Kopenhaga oczami młodych: Kopenhaga po studencku <-

Zorza i łosie

Północna Szwecja, gdzie leży Umeå, chowa w zanadrzu także inne nie lada atrakcje – przeznaczone zwłaszcza dla tych, którzy doceniają nienaruszoną, dziką przyrodę. Warto wypożyczyć samochód i ruszyć w trasę. Tuż za miastem można odkrywać jej uroki niemal przez cały rok.

Umeå w liczbach:

Liczba mieszkańców: 117 294

Średnia wieku: 38

Powierzchnia: 2317 km²

Gospodarstwa domowe: 53 776

Firmy w gminie: 11 000

Studenci: 37 000

Godzin słonecznych w roku: 1800

Liczba brzóz w centrum miasta: 3000

Kilometry ścieżek rowerowych: 150

Dla tych którzy uwielbiają plenerowe przygody, jest wiele miejsc do górskiej wędrówki, wspinaczki i kajakarstwa. Nie wspominając, że panują tu idealne warunki do narciarstwa biegowego, górskiego i snowboardu.

Na pewno wart odwiedzenia jest położony 30 minut od Umeå – Älgens Hus w Bjurholm – czyli farma łosiów. Zaplanujmy na tę wycieczkę minimum 3 godziny i wybierzmy się tam wczesnym popołudniem.  To właśnie w gospodarstwie Älgens Hus, należącym do byłej gwiazdy narciarstwa Christera Johanssona i jego żony Ulli, można zaobserwować te zwierzęta w naturalnym środowisku, nakarmić je, urządzić sobie krótką przejażdżkę na łosiu, dowiedzieć się wszystkiego na temat ich życia, a nawet zjeść ser produkowany z mleka tych zwierząt! Co roku na farmę przyjeżdżają setki turystów, by popodziwiać północne krajobrazy i odetchnąć na łonie natury. Gospodarstwo jest czynne cały rok, ale warto wcześniej umówić się z właścicielami na wizytę (www.algenshus.se).

Północne tereny Szwecji są wprost idealne  do oglądania zorzy polarnej. Wszystkim tym, którzy chcieliby dostrzec piękno rozbłyskującej zorzy, polecamy udać się wieczorem, na zakończenie dnia nad jezioro Nydala, oddalone od centrum o ok. 4 km. To raj dla amatorów fotografii licznie wyczekujących momentu pojawienia się tego wspaniałego zjawiska. Zorzę polarną najlepiej obserwować późną jesienią lub wczesną wiosną, pomiędzy godziną szóstą po południu a pierwszą w nocy. Najbardziej sprzyjającym miesiącem jest luty. Jezioro Nydala to także doskonałe miejsce do letniego odpoczynku. Do dyspozycji mamysztuczna plaża, pole golfowe, basen, camping i miejsca do grillowania.  Dookoła jeziora prowadzi malowniczy 12-kilometrowy szlak – zmęczymy się, ale na pewno północne, rześkie powietrze doda nam zdrowia.

-> Skandynawia oczami młodych: Skandynawia oczami młodych <-

Aleksandra Pokojewska