Skandynawowie dość dobrze radzą sobie na Eurowizji, choć jest ona zdecydowanie najbardziej popularna w Szwecji. Podczas gdy Szwedzi wybierają swojego reprezentanta na słynnym Melodifestivalen, Norwegowie od 1960 roku organizują Melodi Grand Prix. Kraj Fiordów ma na koncie trzy zwycięstwa, a ostatnie zdobyli w 2009 roku, kiedy zwyciężył Alexander Rybak. Przyjrzyjmy się największym sukcesom i porażkom Norwegów w Konkursie Piosenki Eurowizji.

Norwegia na Eurowizji – garść statystyk

Zanim na dobre zasiądziemy w fotelach i oddamy się eurowizyjnemu szaleństwu, sprawdźmy statystyki związane z występami Norwegów:

  • Norwegowie po raz pierwszy wzięli udział w Eurowizji w 1960 roku (Konkurs Piosenki Eurowizji jest organizowany od 1956 roku) – pierwszą reprezentantką była Nora Brockstedt, która wystąpiła też rok później.
  • Norwegia ma na koncie 3 zwycięstwa, jedno drugie miejsce i jedno trzecie miejsce.
  • Norwegia aż 11 razy zajęła ostatnie miejsce.
  • Norwegowie 3-krotnie nie dostali się z półfinału do finału.
  • dziesięcioro wykonawców pojawiło się na Eurowizji dwu- lub trzykrotnie: Nora Brockstedt (1960 i 1961), Kirsti Sparboe (1965, 1967 i 1969), Bendik Singers (1973 i 1974), Anne-Karine Strøm (1974 i 1976), Anita Skorgan (1977, 1979 i 1982), Jahn Teigen (1978, 1982 i 1983), Ketil Stokkan (1986 i 1990), Elisabeth Andreassen (1985, 1994 i 1996), Hanne Krogh (1971 i 1985) i Alexander Rybak (2009 i 2018).
  • Po raz ostatni Norwegowie wykonali piosenkę w języku norweskim w 2006 roku.
  • Najwięcej punktów (387) dla Norwegii zdobył Alexander Rybak w 2009 roku.
  • Do 2023 roku Norwegia brała udział w Konkursie Piosenki Eurowizji 62 razy.

Największe sukcesy Norwegów

Pierwszy wielki sukces Norwegowie odnieśli na Eurowizji w 1985 roku, kiedy to zwycięstwo przyniosła im piosenka Bobbysocks! La det swinge śpiewana w języku norweskim. Duet Bobbysocks! tworzyły Hanne Krogh i Elisabeth Andreassen, które na Eurowizji występowały również solo. Największy sukces odniosły jednak jako duet, który przyniósł Norwegii pierwszą upragnioną wygraną. Co ciekawe, rok później na Eurowizję pojechała sama Andreassen i zajęła drugie miejsce.

Na kolejne zwycięstwo Kraj Fiordów musiał poczekać aż 10 lat, bo dopiero w 1995 roku pierwsze miejsce zajął irlandzko-norweski zespół Secret Garden z utworem Nocturne – ten utwór był w dużej mierze zdominowany przez solo na skrzypcach, które trwało dłużej niż wokal. Instrument ten odegrał równie ważną rolę w zwycięstwie Norwegów w 2009 roku, kiedy to kraj reprezentował Alexander Rybak z anglojęzycznym utworem Fairytale, który do dziś pozostaje jednym z największych eurowizyjnych hitów. Rybak powrócił na Eurowizję w 2018 roku, lecz nie powtórzył sukcesu – zajął wtedy 15 miejsce.

Top 5, czyli było blisko, nie ma wstydu

Drugie miejsce Norwegia zajęła tylko raz, a było to w 1996 roku, kiedy kraj reprezentowała wspomniana już Elisabeth Andreassen z piosenką I evighet (rok wcześniej Norweżka wygrała Eurowizję wspólnie z Hanne Krogh). Trzecie miejsce Norwegowie zajęli również raz – w 1966 roku z Åse Kleveland i jej utworem Intet er nytt under solen.

Czwarte miejsce Norwegia zajęła trzy razy:

Piąte miejsce przypadło Norwegom cztery razy:

Największe porażki Norwegów

Norwegia aż 11 razy zajęła ostatnie miejsce i 3-krotnie nie dostała się z półfinału do finału. Skupmy się więc na utworach, którym Europa nie dała im żadnych szans.

Ostatnie miejsce w Konkursie Piosenki Eurowizji:

  • 1963:  Anita Thallaug Solhverv – zero punktów i ostatnie miejsce spośród 13 uczestników. Piosenkę miała początkowo wykonywać Nora Brockstedt, która jednak odrzuciła propozycję ponownego (trzeciego) wystąpienia na Eurowizji. Krążyły też pogłoski, że Brockstedt uważała piosenkę Solhverv za słabą i nie chciała sobie zaszkodzić. Jak się okazało, całkiem słusznie, gdyż Thallaug zajęła ostatnie miejsce.
  • 1969: Kirsti SparboeOj, oj, oj, så glad jeg skal bliSperboe nie była tak roztropna jak Brockstedt i zdecydowała się po raz trzeci reprezentować swój kraj. Tym razem zajęła ostatnie, 16 miejsce i zdobyła zaledwie 1 punkt. Piosenka wywołała też sporo kontrowersji wśród Norwegów, gdyż opowiada o tolerowaniu flirtów partnera z nadzieją, że kiedyś z nich zrezygnuje i całkowicie poświęci się swojej dziewczynie.
  • 1974: Anne-Karine and the Bendik Singers The First Day of Love – piosenka zajęła ostatnie, 14 miejsce i otrzymała zaledwie 3 punkty.
  • 1976: Anne-Karine Strøm Mata Hari – Anne-Karine Strøm można chyba uznać za największą eurowizyjną przegraną, bo reprezentowała Norwegię dwukrotnie i za każdym razem zajęła ostatnie miejsce.
  • 1978:  Jahn Teigen Mil etter mil – zero punktów i ostatnie, 20 miejsce. Porażka nie przeszkodziła Teigenowi w powrocie na Eurowizję w 1982 i 1983.
  • 1981:  Finn Kalvik Aldri i livet – ta urocza ballada zajęła ostatnie, 20 miejsce, prawdopodobnie dlatego, że Kalvik występował między artystami z Irlandii i Wielkiej Brytanii, którzy prezentowali chwytliwe, popowe piosenki.
  • 1990: Ketil Stokkan Brandenburger Tor – 8 punktów i ostatnie, 21 miejsce. Tematem utworu był upadek muru berlińskiego i była to jedna z kilku piosenek biorących udział w konkursie, których treść liryczna dotyczyła pokoju, nadziei i jedności.
  • 1997: Tor Endresen San Francisco – zero punktów i ostatnie, 24 miejsce. Ten występ został zapamiętany jako spektakularny koniec wielkich sukcesów Norwegii na Eurowizji (w poprzednich latach Norwegowie zajęli pierwsze i drugie miejsce).
  • 2001: Haldor Lægreid On My Own – ckliwa ballada, jakiej nie powstydziłyby się produkcje Disneya, nie znalazła uznania wśród jury, zajmując 22 miejsce i otrzymując zaledwie 3 punkty.
  • 2004:  Knut Anders Sørum High – ostatnie, 24 miejsce i 3 punkty.
  • 2012: Tooji Stay – ta bardzo eurowizyjna i chwytliwa piosenka po raz kolejny przyniosła Norwegii ostatnie miejsce.

Kręta droga z półfinału do finału

Ze względu na rosnącą liczbę krajów uczestniczących w Konkursie Piosenki Eurowizji w 2004 roku wprowadzono półfinały. W tygodniu eurowizyjnym półfinały odbywają się we wtorki i czwartki, natomiast w sobotę ma miejsce wielki finał. Z każdego półfinału tylko 10 artystów dostaje się do finału. W ciągu niemal 20 lat istnienia półfinałów Norwegia nie weszła do głównego konkursu tylko trzy razy.

Pierwszą porażkę kraj odniósł w 2007 roku z piosenką Guri Schanke Ven a bailar conmigo. Był to taneczny utwór, w którym Norweżka śpiewa po angielsku i hiszpańsku. Z półfinału do finału nie przeszła też kenijsko-norweska wokalistka Stella Mwangi z utworem Haba Haba (2011), czyli kolejna taneczna piosenka, tym razem inspirowana afrykańskimi rytmami. Po raz ostatni Norwegowie nie dostali się do finału w 2016 roku, kiedy reprezentowała ich Agnete z utworem Icebreaker. Nie wiemy natomiast, jak poradziłaby sobie Ulrikke, która w 2020 roku miała starać się o miejsce w finale z piosenką Attention – z powodu pandemii Eurowizja została odwołana.

Saamowie reprezentują Norwegię na Eurowizji

Saamowie to rdzenna ludność zamieszkująca Półwysep Skandynawski i Półwysep Kolski. Oprócz Norwegii zajmują oni także północne tereny Szwecji, Finlandii i Rosji. Norwegia przez lata prowadziła okrutną norwegizację Saamów, która polegała m.in. na nauce języka norweskiego, nawróceniu na chrześcijaństwo i zakazie kultury saamskiej, w tym charakterystycznego dla nich śpiewu, znanego jako joik. Obecnie Norwegowie próbują naprawić swoje błędy, o czym mogą choćby świadczyć saamskie akcenty na Eurowizji.

Pierwszy saamski artysta pojawił się na Eurowizji w 1980 roku – był to Mattis Hætta, który wystąpił wspólnie ze Sverrem Kjelsbergiem, wykonując utwór Sámiid ædnan opowiadający właśnie o kraju Saamów (Sápmi). W 1:30 minucie na scenie pojawił się Mattis Hætta w tradycyjnym saamskim stroju Gákti i zaczął joikować. Choć duet zajął dopiero 16 miejsce, z pewnością był to sukces dla integracji Norwegów i Saamów. Przedstawiciel tego ludu po raz drugi pojawił się na Eurowizji w 2019 roku – był to Fred Buljo, który z zespołem KEiiNO wykonał utwór Spirit in the Sky. Reprezentacja Norwegii zajęła ostatecznie 6 miejsce, lecz otrzymała najwięcej punktów w głosowaniu publiczności. Zespół brał też udział w krajowych preselekcjach 2021 z utworem Monument, ale wówczas przegrał z TIX-em i jego Fallen Angel.