Ciekawostki o Szwecji i Szwedach

Tak blisko, a tak daleko – choć prom do Szwecji płynie tylko ok. 7 godzin, a od Polski ten kraj dzieli jedynie akwen Bałtyku, samo państwo i jego mieszkańcy są niezwykle fascynujący z punktu widzenia Polaka. Chcesz dowiedzieć się więcej na jego temat? Oto ciekawostki o Szwecji oraz o Szwedach, które pozwolą Ci lepiej poznać nordycką specyfikę. Czytaj dalej i sprawdź, które wiadomości są dla Ciebie zaskakujące!

Ciekawostki geograficzne o Szwecji

● To pierwszy kraj w Europie z parkami narodowymi

Szwecja utworzyła parki narodowe już w 1910 roku – pierwsze powstały w górskich obszarach Norrland. Ich powołanie do życia było pierwszym z wielu kroków, które przyczyniły się do ochrony naturalnego środowiska przed szkodliwym działaniem człowieka. To zapewne również dlatego do dzisiaj Szwecja zachwyca naturalnym bogactwem lasów iglastych, które pokrywają sporą część kraju.

● W Szwecji mieszka 260 tysięcy reniferów

Te sympatyczne zwierzęta, kojarzone ze Świętym Mikołajem, są roślinożerne – uwielbiają zioła, grzyby oraz trawy i porosty. Rdzenna ludność nordycka, Saamowie, za specjalność swojej kuchni uznają wędzone filety z mięsa tych zwierząt.

● W Szwecji znajduje się ponad 95 000 jezior o powierzchni przekraczającej 10 000 m2

Dla porównania, na polskich Mazurach znajduje się ok. 2 600 jezior, co – choć również jest imponującą liczbą – nijak ma się do szwedzkiego krajobrazu. Czy znałeś tę ciekawostkę geograficzną o Szwecji?

Na marginesie – duża liczba jezior to zapewne jeden z powodów, dla których typowy Szwed bardzo chętnie łowi ryby. Mieszkańcy tego kraju skandynawskiego najczęściej jednak wracają do domów z pustymi rękoma, a złowione okazy wypuszczają z powrotem do wody.

● Na pograniczu Szwecji i Finlandii znajduje się wyjątkowe pole golfowe

Gracze podczas jednej sesji wielokrotnie przekraczają granice między oboma państwami. Na szczęście i Szwecja, i Finlandia są w strefie Schengen, więc kontrola paszportowa nie obowiązuje!

● Do Szwecji należy największa wyspa na Morzu Bałtyckim

Jest to Gotlandia – miejsce o wyjątkowej florze oraz faunie. Jest znana między innymi z tego, że na jej terenie rosną trufle, przez wielu uznawane za bardzo ekskluzywny przysmak.

Ciekawostki historyczne i prawne o Szwecji

● Szwedzi otrzymują 480 dni płatnego urlopu rodzicielskiego

Prawo do tak długiej płatnej przerwy w pracy przysługuje zarówno mamom, jak i ojcom – zarówno w przypadku narodzin malucha, jak i jego adopcji.

● W Szwecji są niedozwolone reklamy przeznaczone dla odbiorców poniżej 12. roku życia

W telewizji nie uświadczy się więc np. promocji zabawek i innych atrakcji dla maluchów, co chroni ich, jako mniej świadomych konsumentów.

● W Szwecji alkohol sprzedaje się wyłącznie w państwowych sklepach

Nazywają się Systembolaget. Na terenie całego kraju jest ich nieco ponad 400 i są czynne od 10 do 18 w tygodniu oraz od 10 do 13 w soboty. Po tej godzinie nie ma możliwości kupienia napojów wyskokowych powyżej 3,5% alkoholu. Uwaga! Do zakupu trunków są uprawnione wyłącznie osoby, które ukończyły 20 lat, a ten fakt jest bardzo restrykcyjnie sprawdzany. Nawet, jeśli wyglądasz na znacznie więcej niż 20 lat… i tak zostaniesz poproszony o dokument tożsamości.

● W Szwecji na wysypiskach śmieci zalega zaledwie 1% odpadów

Dla porównania w Polsce to aż… 90%. Z czego wynika ta różnica? Przede wszystkim z bardzo poważnego i usystematyzowanego podejścia Szwedów do recyklingu. Tu niemal na każdym kroku można spotkać automaty recyklingowe, a odpady są przetwarzane do tego stopnia, że… stanowią tutaj towar deficytowy. Dlatego Szwedzi sprowadzają ich kilkadziesiąt milionów ton (!) rocznie z sąsiedniej Norwegii, aby utrzymać pracę spalarni.

● Szwedzcy uczniowie szkół średnich otrzymują od państwa ok. 800 zł kieszonkowego za chodzenie do szkoły

Zaskakujące? A jednak. Jest to dodatkowa motywacja dla szwedzkiej młodzieży, a przy okazji sposób na nauczenie ich gospodarowania pieniędzmi.

-> O nietypowych ciekawostkach przeczytasz tu: Szwecja - ciekawostki, których nie przeczytasz w encyklopedii <-

Ciekawostki o Szwedach i ich kulturze

● Najbardziej tradycyjnym przysmakiem Szwedów jest „kiszony” śledź

Mowa o surströmming, czyli śledziu, który jest marynowany, a następnie kiszony przez rok w puszce. Jak pachnie i smakuje? O tym trzeba się przekonać… własnymi zmysłami, choć jest to nie lada wyzwanie! Przysmak doczekał się nawet swojego święta narodowego!

● Szwedzi mają prawo rozbić namiot w dowolnym miejscu

Nawet, jeśli jest to prywatna posesja! Tak, tak! Każda osoba ma prawo rozbić się nawet na terenie prywatnym na 24 godziny.

● Niemal 90% Szwedów mówi po angielsku

Już dziś mówi się więc, że to kraj dwujęzyczny, a pesymiści wieszczą stopniowe wymieranie szwedzkiego. Tymczasem w rzeczywistości, w sytuacjach prywatnych, typowa Szwedka oraz typowy Szwed wolą mówić w języku ojczystym, a imigranci, którzy nie umieją się nim posługiwać, mogą napotkać na barierę komunikacyjną.

● Jeśli Szwed chce zmienić kolor swojego domu, musi uzyskać pozwolenie

Szwedzi są estetami, więc wygląd zewnętrzny posesji jest objęty wieloma regulacjami. Jedna z nich dotyczy zmiany kolory elewacji. Tu nie ma miejsca na samowolę, a osoba wykonująca takie prace… musi mieć licencję malarską.

● W języku szwedzkim nie istnieje słowo „proszę”

W jego miejsce używa się słowa „dziękuję”, co jest dość unikalne na skalę światową.

● Szwecja to kraj wynalazców

To stąd pochodzili m.in. Celsius – autor skali temperatury powszechnie stosowanej na całym świecie, Karol Linneusz, odpowiedzialny za klasyfikację roślin i zwierząt czy Alfred Nobel – wynalazca dynamitu. To właśnie on był fundatorem przyznawanej po dziś dzień w wielu dziedzinach nauki Nagrody Nobla.

● Ponad 80% mieszkańców Szwecji mieszka w miastach

Choć teren kraju jest rozległy, większość życia koncentruje się właśnie w miastach. Aż 97% jego powierzchni pozostaje niezamieszkane. To zatem raj dla samotników.

-> Zapoznaj się z naszym wyborem reportaży o Skandynawii: Najciekawsze reportaże o Skandynawii <-

Które ciekawostki o Szwecji Cię zaskoczyły? Pewne jest jedno: ten kraj jest niezwykle ciekawym miejscem, które warto odwiedzić. Dziś to proste, ponieważ promy do Szwecji odpływają regularnie, przez co nawet krótka wycieczka, na przykład w trakcie urlopu nad Bałtykiem, nie sprawia większego problemu. Spróbuj i przekonaj się sam!