Jacy tak naprawdę są Szwedzi? Różnice kulturowe i stereotypy o Szwedach

„I cóż, że ze Szwecji?” – ten językowy łamaniec na pewno zdarzało Ci się słyszeć wiele razy. Ale dziś podejdziemy do niego na poważnie i zastanowimy się, jacy są Szwedzi. Chociaż ten kraj skandynawski znajduje się bardzo blisko, różnice kulturowe są dość znaczące i… bardzo ciekawe. Dowiedz się, które stereotypy o Szwecji są prawdziwe i na co uważać, odwiedzając ojczyznę Astrid Lindgren.

Na początek najważniejsze: Szwecja jest bardzo przyjaznym i tolerancyjnym państwem, w którym z założenia każdy ma czuć się dobrze. Nie musisz się więc tutaj obawiać otwartej ksenofobii czy uprzedzeń. Wręcz przeciwnie. Ludzie są dla siebie mili i na każdym kroku można liczyć na ich pomoc. Trzeba jednak pamiętać, że „północna” kultura Szwecji oznacza znacznie wyższy poziom introwertyzmu jej mieszkańców niż np. obywateli Włoch czy Hiszpanii. A to przekłada się na pewne zasady społeczne, których zaakceptowanie może być dla Polaków wyzwaniem, zwłaszcza na początku.

Szwecja – ludzie i ich obyczaje

Czy Szwedzi rzeczywiście są tak zimni i zamknięci, jak się o nich mówi? Rzeczywiście mogą być tak odbierani przez osoby z zewnątrz, ponieważ bardzo cenią sobie prywatność, co ma swoje dobre i złe strony. W efekcie introwertycznego usposobienia Szwedów:

● rzeczywiście konieczne jest zapowiedzenie się przed każdą wizytą w szwedzkim domu – muszą to robić nawet członkowie rodziny czy najbliżsi przyjaciele. Najlepiej dwukrotnie: z wyprzedzeniem oraz tuż przed wizytą,

● lepiej nie oczekiwać zaproszenia do ich domu – to bardzo prywatna przestrzeń, przez co spotkania towarzyskie najczęściej odbywają się poza nim, np. „na mieście”,

● niemile widziane są osobiste pytania – np. o typ wykonywanej pracy, wyznanie czy poglądy polityczne.

Ale są również dobre strony „zamknięcia”! W Szwecji nie spotkasz się raczej z tym, że ktoś będzie oceniał Twoje życie, poglądy czy sposób myślenia, krytykował Cię ani mówił, jak masz żyć. Możesz oczekiwać raczej pozytywnego wsparcia niż pesymistycznego nastawienia. Mieszkańcy tego kraju nie mają też w zwyczaju przyglądania się innym osobom ani „mierzenia ich wzrokiem”. Szanują nie tylko własną prywatność, ale także tę innych osób.

Co jeszcze wyróżnia Szwedów?

● Punktualność – można ją zaobserwować zarówno w sferze publicznej (co do minuty), jak i prywatnej. Spóźnianie się (i pojawianie zbyt wcześnie) nie jest tu mile widziane.

● Cierpliwość – wpisuje się w szwedzką filozofię lagom, a więc życia w poczuciu równowagi wewnętrznej. Szweda trudno jest zirytować.

● Samodzielność – jeśli zastanawiasz się, czemu meble z Ikei są przeznaczone do składania przez klienta, musisz wiedzieć, że to część szwedzkiej mentalności. Mieszkańcy tego kraju są wielkimi indywidualistami i jeśli tylko mogą poradzić sobie z czymś sami, robią to.

● Miłość do natury – natura w Szwecji jest zniewalająco piękna, a sami jej mieszkańcy, zresztą  wszyscy Skandynawowie, uwielbiają aktywność na świeżym powietrzu, bez względu na porę roku.

● Dbałość o zdrowie – Szwedzi są wysportowani i aktywni fizycznie, ponieważ wiedzą, że ruch to najlepsza profilaktyka chorób i sposób na długie, dobre życie.

● Umiarkowany styl życia – w Szwecji nawet najbogatsze osoby unikają „obnoszenia się” ze swoim majątkiem i żyją dość skromnie.

Szwedzi – kultura

Jakie obyczaje i reguły życia społecznego mogą Cię zaskoczy w Szwecji? Jest ich całkiem sporo, a wiele może zaskakiwać.

● Podejście do wychowania dzieci i edukacji – w Szwecji dzieci od najmłodszych lat są uczone samodzielności i daje się im bardzo dużo wolności. Widać to również w placówkach edukacyjnych, gdzie system nauczania wygląda zupełnie inaczej niż w Polsce i skupia się na wydobywaniu autentycznych talentów młodego człowieka. W skrajnych sytuacjach wolność, jaka jest dawana dzieciom, w połączeniu z bardzo opiekuńczym systemem państwa, jest krytykowana.

● Niemal całkowity brak gotówki – choć w teorii jest dostępna, w praktyce właściwie wszystkie płatności odbywają się elektronicznie, najczęściej przy pomocy Swisha, który jest odpowiednikiem polskiego BLIKa. Co ciekawe, nawet osoby żebrzące na ulicy potrafią mieć tabliczkę z numerem do wykonania przelewu! Pamiętaj też, że nikt nie wyda Ci tutaj reszty z gotówki co do grosza – najdrobniejsze monety wyszły z obiegu.

● Restrykcyjne reguły sprzedaży alkoholu – napoje wyskokowe z zawartością powyżej 3,5% alkoholu sprzedaje się wyłącznie w państwowych sklepach, System Bolaget, których w całym kraju jest tylko… nieco powyżej 400. Uwaga! Są praktycznie zamknięte w weekendy (dostępne jedynie do 13:00 w sobotę).

● Podejście do religii – jak podają oficjalne dane, ponad 60% Szwedów to ateiści, a najważniejszym związkiem wyznaniowym jest kościół protestancki liczący ok. 400 tys. wyznawców. Religia jest tu sprawą w pełni prywatną i nie rozmawia się o niej.

A czy Szwedzi są przesądni? Jak najbardziej tak! Typowe szwedzkie znaki to np. „krzyż Trolli”, czyli metalowy pierścień, zawieszony przed wejściem do domu.

Jeśli chcesz lepiej poznać kulturę tego niezwykłego kraju, zaplanuj krótszą lub dłuższą podróż do niego – prom do Szwecji odpływa każdego dnia!