Flora i fauna Skandynawii

Skandynawia zachwyca nie tylko krajobrazami, lecz również niezwykłymi gatunkami roślin i zwierząt, których zwykle nie spotkamy w innych miejscach Europy. Skandynawska flora i fauna obejmuje zarówno gatunki lądowe, jak i morskie, a wielu turystów wyrusza na Północ właśnie po to, by pierwszy raz w życiu zobaczyć maskonury, wieloryby czy renifery. Przyjrzyjmy się bogactwu przyrody skandynawskiej i sprawdźmy, gdzie można spotkać poszczególne rośliny i zwierzęta.

Zwierzęta i rośliny w Norwegii

Norweska flora i fauna cieszy się największym zainteresowaniem wśród turystów. Wszystko ze względu na występowanie rzadkich gatunków, które upodobały sobie życie w tamtejszym klimacie. Wielu z nich nie uświadczymy w Polsce, dlatego wyprawa do Norwegii to niepowtarzalna okazja, by zobaczyć przedstawicieli tamtejszej fauny i flory.

Chyba największą popularnością cieszą się renifery, które najliczniej występują na północy kraju. Ich hodowlą zajmują się Saamowie, lud zamieszkujący Laponię, czyli krainę leżącą na północnych krańcach Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji. W całej Norwegii znajduje się około 200 000 reniferów, a ponad 150 000 żyje w północnym regionie Finnmark. W kraju fiordów mieszkają również łosie, które można spotkać w lasach całej Norwegii, oprócz regionu Vestlandet. Podczas gdy renifery żyją w stadach, łosie najczęściej bytują samotnie.

Jednym z reprezentatywnych przykładów polskiej fauny jest żubr. Norwegowie też mają swojego „żubra”, a jest nim wół piżmowy, znany także jako piżmowół arktyczny. Zwierzęta te występują na suchych obszarach tundry arktycznej i nie tolerują wilgotnego klimatu, który sprzyja rozwojowi zapalenia płuc u tych dostojnych ssaków. Przedstawiciele tego gatunku mieszkają w parkach narodowych Dovrefjell i Femundsmarka.

W norweskich wodach żyją natomiast wieloryby, które występują na północnym wybrzeżu kraju, począwszy od archipelagu Lofoty. Te największe na świecie ssaki są tak popularne w Norwegii, że turyści mogą wziąć udział w specjalnej atrakcji, jaką jest Wielorybie Safari. Ten kilkugodzinny rejs ma na celu poszukiwanie wielorybów, a najpopularniejszym startem safari jest archipelag Vesterålen. Podczas rejsu można zobaczyć kaszaloty spermacetowe, humbaki czy orki.

Sztandarowym przykładem norweskiej fauny jest także maskonur, czyli uroczy ptak wodny nazywany niekiedy morską papugą. Maskonury wyglądają jak baśniowe stworzenia, dlatego są chętnie obserwowane przez turystów. Ptaki te można spotkać na północnym wybrzeżu, począwszy od Lofotów. Szczególnie popularnymi miejscami do obserwacji maskonurów są wyspy Runde i Røst. Te baśniowe ptaki wodne występują też na Svalbardzie, Islandii, Grenlandii i Wyspach Owczych.

Na terenie Norwegii znajduje się 47 parków narodowych: 40 na kontynencie i 7 na wyspie Svalbard. Norweskie przepisy zezwalają na spacerowanie, jeżdżenie na rowerze oraz biwakowanie na terenie parków – pod warunkiem pozostawienia obszaru w stanie niezmienionym. Jednym z najpopularniejszych parków narodowych Norwegii jest Jotunheimen, gdzie dominują lasy sosnowo-brzozowe oraz mieszkają łosie i lisy polarne.

-> Przeczytaj również: Szwedzkie Parki Narodowe - bliżej skandynawskiej natury <-

Norweska flora to przede wszystkim lasy świerkowe, a także różnorodne lasy liściaste, gdzie występują dęby, jesiony, lipy, wiązy czy klony. Na terenie Norwegii znajdziemy też bardzo dużo odmian porostów, a najpopularniejsze z nich to lichen, którym żywią się renifery. W kraju fiordów występują też liliowe wrzosy, naparstnice, ostrokrzewy, żurawina czy czosnek syberyjski. Szczególnie uwielbiana przez Norwegów jest malina moroszka, z której przygotowuje się dżemy i wina. Malina nordycka, znana w Norwegii jako molte lub multe, zawiera mnóstwo witamin i minerałów, dlatego od lat stosowana jest w medycynie ludowej.

Szwedzka flora i fauna

W Szwecji znajduje się 30 parków narodowych. Warto zauważyć, że Szwecja była pierwszym europejskim krajem, w którym powstały parki narodowe – miało to miejsce już w 1909 roku, 37 lat po pierwszym na świecie parku Yellowstone. Najstarszym parkiem narodowym Szwecji jest Sarek, który znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na brak infrastruktury turystycznej, górzyste tereny i występowanie lodowców nie jest on jednak zbyt często odwiedzany przez turystów. Mieszkają tu wszystkie największe drapieżniki Szwecji, takie jak niedźwiedź brunatny, rosomak, ryś czy wilk szary. Oprócz tego w parku Sarek znajdziemy łosie, renifery, gronostaje, lemingi, lisy (także polarne) oraz wiele gatunków ptaków.

Dużą popularnością wśród turystów cieszy się rezerwat przyrody Kullaberg, leżący w regionie Skåne, w gminie Höganäs. Dzięki dużemu zróżnicowaniu krajobrazu można tu znaleźć lasy liściaste z kwitnącymi kwiatami oraz tereny skaliste z czosnkiem niedźwiedzim i żółtymi zawilcami. W rezerwacie Kullaberg znajduje się ok. 2/3 gatunków roślin obecnych w całym państwie, dlatego jest to swego rodzaju miniatura szwedzkiej flory. Jeśli chodzi o faunę, Kullaberg słynie przede wszystkim z ptaków i zwierząt morskich, takich jak sokoły wędrowne, mewy, głuptaki zwyczajne, morświny, skorupiaki czy jeżowce.

Lasy zajmują ok. 55% powierzchni całego kraju. Na północy i w środkowej części Szwecji występują głównie lasy iglaste, a w Skanii i nad cieśniną Kattegat możemy podziwiać lasy liściaste. Na górzystych terenach północnych znajdziemy natomiast roślinność tundrową i niskie lasy brzozowe. Również w Szwecji rośnie malina moroszka, która tutaj nazywana jest hjortron. Ta pyszna i zdrowa roślina występuje niemal w całym kraju – od Laponii po Skanię – z wyjątkiem Olandii.

Roślinność i zwierzęta w Danii

Na terenie Danii znajduje się 5 parków narodowych. Duńskie parki są stosunkowo młode, gdyż najstarszy z nich powstał dopiero w 2008 roku. Dwa parki – Thy i Mols Bjerge – zlokalizowane są w Jutlandii. Znajdziemy tam lasy bukowe z ziębami i świstunkami leśnymi, a także tarninę, jeżynę, dziką różę, głóg, jałowiec, żmijowiec zwyczajny czy czarcikęs łąkowy. Na tych terenach mieszka wiele gatunków ptaków morskich i brodzących, w tym kania ruda, gąsiorek, bielik, lerka i czajka. W wodach przybrzeżnych mieszkają morświny.

Szczególnie popularny wśród turystów jest Park Narodowy Morza Wattowego, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W tym największym duńskim parku narodowym znajdziemy dużo ptaków wędrownych – każdego roku w trakcie migracji zatrzymuje się tu nawet 15 000 000 ptaków, które reprezentują ponad 40 gatunków. Zaliczamy do nich m.in. bernikle białolice, kuliki, biegusy rdzawe, rybitwy białoczelne i wiele gatunków gęsi. Na terenie parku mieszka również kilka tysięcy fok i 75-100 szarytek morskich. Dwa pozostałe duńskie parki narodowe to Kongernes Nordsjælland i Skjoldungernes Land.

Do pięciu duńskich obiektów dolicza się również szósty park znajdujący się na Grenlandii, autonomicznym terytorium zależnym Danii. Założony w 1974 roku, jest obecnie największym parkiem narodowym na świecie – zajmuje powierzchnię 970 000 km² i jest jednym z rezerwatów biosfery UNESCO. W parku żyje nawet 15 000 wołów piżmowych. Występują tu również niedźwiedzie polarne, renifery, lemingi, lisy polarne, wilki polarne, zające polarne, gronostaje i wiele gatunków ptaków, m.in. sowy śnieżne, pardwy i edredony. Ze względu na występowanie pokrywy lodowej znaczna część Parku Narodowego Grenlandii jest pozbawiona roślinności – jedynie na wybrzeżach rosną mchy i porosty.

Terytorium zależne Danii to także Wyspy Owcze, gdzie na 1 m² przypada średnio 57 owiec. Na całej wyspie występuje 70 000 owiec, czyli ponad 20 000 więcej niż ludzi. Żyje tu również ok. 3 500 000 ptaków, w tym maskonury i ostrygojady. Na Wyspach Owczych żyją także foki, natomiast nie ma tu dziko żyjących ssaków lądowych. Roślinność Wysp Farerskich jest uboga i pozbawiona drzew – znajdziemy tu natomiast mchy, rośliny wydmowe i trawiaste oraz torfowiska. Nad jeziorami można zetknąć się z roślinami krzaczastymi, a w wysokich górach natknąć się na roślinność alpejską.

Niektóre zwierzęta, takie jak maskonury, woły piżmowe, renifery, morświny, łosie czy lisy polarne, można znaleźć w kilku krajach skandynawskich. Inne – jak wieloryby czy niedźwiedzie polarne – są typowe dla poszczególnych obszarów. Skandynawia zachwyca różnorodnością flory i fauny, zachęcając do wycieczek i powrotów. Nie czekaj i sprawdź nasze rejsy promem do Szwecji!